The Art of Love (16 page)

[E
NGLISH
:
Lo, Bacchus summons…
]

525         
Ecce, suum vatem Liber vocat; hic quoque amantes

    
               
Adiuvat, et flammae, qua calet ipse, favet.

               
Cnosis in ignotis amens errabat harenis,

    
               
Qua brevis aequoreis Dia feritur aquis.

               
Utque erat e somno tunica velata recincta,

530         
    Nuda pedem, croceas inreligata comas,

               
Thesea crudelem surdas clamabat ad undas,

    
               
Indigno teneras imbre rigante genas.

               
Clamabat, flebatque simul, sed utrumque decebat;

    
               
Non facta est lacrimis turpior illa suis.

535         
Iamque iterum tundens mollissima pectora palmis

    
               
“Perfidus ille abiit; quid mihi fiet?” ait.

               
“Quid mihi fiet?” ait: sonuerunt cymbala toto

    
               
Litore, et adtonita tympana pulsa manu.

               
Excidit illa metu, rupitque novissima verba;

540         
    Nullus in exanimi corpore sanguis erat.

               
Ecce Mimallonides sparsis in terga capillis:

    
               
Ecce leves satyri, praevia turba dei:

               
Ebrius, ecce, senex pando Silenus asello

    
               
Vix sedet, et pressas continet ante iubas.

545         
Dum sequitur Bacchas, Bacchae fugiuntque petuntque

    
               
Quadrupedem ferula dum malus urget eques,

               
In caput aurito cecidit delapsus asello:

    
               
Clamarunt satyri “surge age, surge, pater.”

               
Iam deus in curru, quem summum texerat uvis,

550         
    Tigribus adiunctis aurea lora dabat:

               
Et color et Theseus et vox abiere puellae:

    
               
Terque fugam petiit, terque retenta metu est.

               
Horruit, ut graciles, agitat quas ventus, aristae,

    
               
Ut levis in madida canna palude tremit.

555         
Cui deus “en, adsum tibi cura fidelior” inquit:

    
               
“Pone metum: Bacchi, Cnosias, uxor eris.

               
Munus habe caelum; caelo spectabere sidus;

    
               
Saepe reges dubiam Cressa Corona ratem.”

               
Dixit, et e curru, ne tigres illa timeret,

560         
    Desilit; inposito cessit harena pede:

               
Implicitamque sinu (neque enim pugnare valebat)

    
               
Abstulit; in facili est omnia posse deo.

               
Pars “Hymenaee” canunt, pars clamant “Euhion, euhoe!”

    
               
Sic coeunt sacro nupta deusque toro.

[E
NGLISH
:
So, when the…
]

565         
Ergo ubi contigerint positi tibi munera Bacchi,

    
               
Atque erit in socii femina parte tori,

               
Nycteliumque patrem nocturnaque sacra precare,

    
               
Ne iubeant capiti vina nocere tuo.

               
Hic tibi multa licet sermone latentia tecto

570         
    Dicere, quae dici sentiat illa sibi:

               
Blanditiasque leves tenui perscribere vino,

    
               
Ut dominam in mensa se legat illa tuam:

               
Atque oculos oculis spectare fatentibus ignem:

    
               
Saepe tacens vocem verbaque vultus habet.

575         
Fac primus rapias illius tacta labellis

    
               
Pocula, quaque bibet parte puella, bibas:

               
Et quemcumque cibum digitis libaverit illa,

    
               
Tu pete, dumque petis, sit tibi tacta manus.

               
Sint etiam tua vota, viro placuisse puellae:

580         
    Utilior vobis factus amicus erit.

               
Huic, si sorte bibes, sortem concede priorem:

    
               
Huic detur capiti missa corona tuo.

               
Sive erit inferior, seu par, prior omnia sumat:

    
               
Nec dubites illi verba secunda loqui.

585         
Tuta frequensque via est, per amici fallere nomen:

    
               
Tuta frequensque licet sit via, crimen habet.

               
Inde procurator nimium quoque multa procurat,

    
               
Et sibi mandatis plura videnda putat.

               
Certa tibi a nobis dabitur mensura bibendi:

590         
    Officium praestent mensque pedesque suum.

               
Iurgia praecipue vino stimulata caveto,

    
               
Et nimium faciles ad fera bella manus.

               
Occidit Eurytion stulte data vina bibendo;

    
               
Aptior est dulci mensa merumque ioco.

595         
Si vox est, canta: si mollia brachia, salta:

    
               
Et quacumque potes dote placere, place.

               
Ebrietas ut vera nocet, sic ficta iuvabit:

    
               
Fac titubet blaeso subdola lingua sono,

               
Ut, quicquid facias dicasve protervius aequo,

600         
    Credatur nimium causa fuisse merum.

               
Et bene dic dominae, bene, cum quo dormiat illa;

    
               
Sed, male sit, tacita mente precare, viro.

               
At cum discedet mensa conviva remota,

    
               
Ipsa tibi accessus turba locumque dabit.

605         
Insere te turbae, leviterque admotus eunti

    
               
Velle latus digitis, et pede tange pedem.

               
Conloquii iam tempus adest; fuge rustice longe

    
               
Hinc pudor; audentem Forsque Venusque iuvat.

               
Non tua sub nostras veniat facundia leges:

610         
    Fac tantum cupias, sponte disertus eris.

               
Est tibi agendus amans, imitandaque vulnera verbis;

    
               
Haec tibi quaeratur qualibet arte fides.

               
Nec credi labor est: sibi quaeque videtur amanda;

    
               
Pessima sit, nulli non sua forma placet.

615         
Saepe tamen vere coepit simulator amare,

    
               
Saepe, quod incipiens finxerat esse, fuit.

               
Quo magis, o, faciles imitantibus este, puellae:

    
               
Fiet amor verus, qui modo falsus erat.

               
Blanditiis animum furtim deprendere nunc sit,

620         
    Ut pendens liquida ripa subestur aqua.

               
Nec faciem, nec te pigeat laudare capillos

    
               
Et teretes digitos exiguumque pedem:

               
Delectant etiam castas praeconia formae;

    
               
Virginibus curae grataque forma sua est.

625         
Nam cur in Phrygiis Iunonem et Pallada silvis

    
               
Nunc quoque iudicium non tenuisse pudet?

               
Laudatas ostendit avis Iunonia pinnas:

    
               
Si tacitus spectes, illa recondit opes.

               
Quadrupedes inter rapidi certamina cursus

630         
    Depexaeque iubae plausaque colla iuvant.

[E
NGLISH
:
Don’t be shy…
]

               
Nec timide promitte: trahunt promissa puellas;

    
               
Pollicito testes quoslibet adde deos.

               
Iuppiter ex alto periuria ridet amantum,

    
               
Et iubet Aeolios inrita ferre notos.

635         
Per Styga Iunoni falsum iurare solebat

    
               
Iuppiter; exemplo nunc favet ipse suo.

               
Expedit esse deos, et, ut expedit, esse putemus;

    
               
Dentur in antiquos tura merumque focos;

               
Nec secura quies illos similisque sopori

640         
    Detinet; innocue vivite: numen adest;

               
Reddite depositum; pietas sua foedera servet:

    
               
Fraus absit; vacuas caedis habete manus.

               
Ludite, si sapitis, solas impune puellas:

    
               
Hac minus est una fraude tuenda fides.

645         
Fallite fallentes: ex magna parte profanum

    
               
Sunt genus: in laqueos quos posuere, cadant.

               
Dicitur Aegyptos caruisse iuvantibus arva

    
               
Imbribus, atque annos sicca fuisse novem,

               
Cum Thrasius Busirin adit, monstratque piari

650         
    
Hospitis adfuso sanguine posse Iovem.

               
Illi Busiris “fies Iovis hostia primus,”

    
               
Inquit “et Aegypto tu dabis hospes aquam.”

               
Et Phalaris tauro violenti membra Perilli

    
               
Torruit: infelix inbuit auctor opus.

655         
Iustus uterque fuit: neque enim lex aequior ulla est,

    
               
Quam necis artifices arte perire sua.

               
Ergo ut periuras merito periuria fallant,

    
               
Exemplo doleat femina laesa suo.

               
Et lacrimae prosunt: lacrimis adamanta movebis:

660         
    Fac madidas videat, si potes, illa genas.

               
Si lacrimae (neque enim veniunt in tempore semper)

    
               
Deficient, uda lumina tange manu.

               
Quis sapiens blandis non misceat oscula verbis?

    
               
Illa licet non det, non data sume tamen.

665         
Pugnabit primo fortassis, et “improbe” dicet:

    
               
Pugnando vinci se tamen illa volet.

               
Tantum ne noceant teneris male rapta labellis,

    
               
Neve queri possit dura fuisse, cave.

               
Oscula qui sumpsit, si non et cetera sumet,

670         
    Haec quoque, quae data sunt, perdere dignus erit.

               
Quantum defuerat pleno post oscula voto?

    
               
Ei mihi, rusticitas, non pudor ille fuit.

               
Vim licet appelles: grata est vis ista puellis:

    
               
Quod iuvat, invitae saepe dedisse volunt.

675         
Quaecumque est veneris subita violata rapina,

    
               
Gaudet, et inprobitas muneris instar habet.

               
At quae cum posset cogi, non tacta recessit,

    
               
Ut simulet vultu gaudia, tristis erit.

               
Vim passa est Phoebe: vis est allata sorori;

680         
    Et gratus raptae raptor uterque fuit.

               
Fabula nota quidem, sed non indigna referri,

    
               
Scyrias Haemonio iuncta puella viro.

               
Iam dea laudatae dederat mala praemia formae

    
               
Colle sub Idaeo vincere digna duas:

685         
Iam nurus ad Priamum diverso venerat orbe,

    
               
Graiaque in Iliacis moenibus uxor erat:

               
Iurabant omnes in laesi verba mariti:

    
               
Nam dolor unius publica causa fuit.

               
Turpe, nisi hoc matris precibus tribuisset, Achilles

690         
    Veste virum longa dissimulatus erat.

               
Quid facis, Aeacide? non sunt tua munera lanae;

    
               
Tu titulos alia Palladis arte petas.

               
Quid tibi cum calathis? clipeo manus apta ferendo est:

    
               
Pensa quid in dextra, qua cadet Hector, habes?

695         
Reïce succinctos operoso stamine fusos!

    
               
Quassanda est ista Pelias hasta manu.

               
Forte erat in thalamo virgo regalis eodem;

    
               
Haec illum stupro comperit esse virum.

               
Viribus illa quidem victa est, ita credere oportet:

700         
    Sed voluit vinci viribus illa tamen.

               
Saepe “mane!” dixit, cum iam properaret Achilles;

    
               
Fortia nam posita sumpserat arma colo.

               
Vis ubi nunc illa est? Quid blanda voce moraris

    
               
Auctorem stupri, Deïdamia, tui?

705         
Scilicet ut pudor est quaedam coepisse priorem,

    
               
Sic alio gratum est incipiente pati.

               
A! nimia est iuveni propriae fiducia formae,

    
               
Expectat siquis, dum prior illa roget.

               
Vir prior accedat, vir verba precantia dicat:

710         
    Excipiet blandas comiter illa preces.

               
Ut potiare, roga: tantum cupit illa rogari;

    
               
Da causam voti principiumque tui.

               
Iuppiter ad veteres supplex heroïdas ibat:

    
               
Corrupit magnum nulla puella Iovem.

715         
Si tamen a precibus tumidos accedere fastus

    
               
Senseris, incepto parce referque pedem.

               
Quod refugit, multae cupiunt: odere quod instat;

    
               
Lenius instando taedia tolle tui.

               
Nec semper veneris spes est profitenda roganti:

720         
    Intret amicitiae nomine tectus amor.

               
Hoc aditu vidi tetricae data verba puellae:

    
               
Qui fuerat cultor, factus amator erat.