The Burgher and the Whore: Prostitution in Early Modern Amsterdam (38 page)

15
.
5061
-
376
f.
146
vo,
13
Sept.
1718
.

16
.
5061
-
408
f.
217
,
24
Apr.
1749
.

17
.
5061
-
312
f.
76
vo,
21
May
1658
.

18
.
5061
-
308
f.
268
vo,
31
July
1651
.

19
. The list is published in full and discussed in Lotte C. van de Pol,
Het Amsterdams hoerdom: Prostitutie in de zeventiende en achttiende eeuw
(Amsterdam,
1996
),
39
-
40
and
360
-
6
.

20
.
5061
-
357
f.
94
,
1
Sept.
1707
.

21
.
5061
-
335
f.
124
vo,
14
Mar.
1690
.

1. See e.g. Marybeth Carlson,‘A Trojan Horse of Wordliness? Maidservants in the Burgher Household in
   R
   otterdam at the End of the Seventeenth Century’, in E. Kloek
   et al
   . (eds.),
   Women of the Golden Age:An International
   

   Debate on Women in Seventeenth-Century Holland, England and Italy
   

   (Hilversum,
   1994
   ),
   87
   -
   96
   , at
   89
   .
   

2. Het Amsterdamsch Hoerdom
   ,
   141
   ,
   143
   , and
   145
   .
   24
   .
   5061
   -
   394
   f.
   256
   ,
   9
   Jan.
   1737
   .
   

25
. For Amsterdam see Ad Knotter,
Economische transformatie en stedelijke arbeidsmarkt. Amsterdam in de tweede helft van de negentiende eeuw
(Zwolle,
1991
).

26
.
5061
-
339
f.
80
vo,
14
July
1693
.

27
. Handschrift Bibliotheek
1547
-
99
.

28
.
5061
-
631
gaolor’s (accounts),
5
June
1742
, and
5061
-
403
f.
34
,
7
June

1742
.

1. H. F. Wijnman, ‘Jan Theunisz alias Joannes Antonides (
   1569
   -
   1637
   ), boekverkooper en waard in het muziekhuis “D’os in de bruyloft” te Amsterdam’,
   Jaarboek Amstelodamum
   ,
   25
   (
   1928
   ),
   29
   -
   121
   . John Evelyn was among those who visited.
   

2. Het Amsterdamsch Hoerdom
   ,
   62
   -
   3
   .
   

3. Van Deursen,
   Plain Lives
   ,
   85
   -
   7
   ;
   R
   . B. Evenhuis,
   Ook dat was Amsterdam: De kerk der hervorming in de gouden eeuw
   , ii (Amsterdam,
   1967
   ),
   128
   -
   30
   ;
   

   Herman
   R
   oodenburg,
   Onder censuur. De kerkelijke tucht in de Gereformeerde gemeente van Amsterdam,
   1578
   -
   1700
   (Hilversum,
   1990
   ),
   321
   -
   9
   and
   242
   ; F. G. Naerebout,‘Snoode exercitien: Het zeventiende- eeuwse Nederlandse protestantisme en de dans’,
   Volkskundig Bulletin
   ,
   16
   (
   1990
   ),
   125
   -
   56
   .
   ‌
   

4. Cited in Evenhuis,
   Ook dat was Amsterdam
   , ii,
   128
   -
   9
   .
   

5. H. Noordkerk (ed.),
   Handvesten ofte privilegien ende octroyen; mitsgaders wille- keuren, costuimen, ordonnantien en handelingen der stad Amsterdam
   ,
   3
   vols.,
   2
   suppl. (Amsterdam,
   1748
   -
   78
   ), i.
   572
   -
   3
   .
   

34
.
5061
-
360
f.
3
vo,
16
July
1709
.

35
.
5061
-
375
f.
62
vo,
20
Apr.
1717
.

36
.
Het Amsterdamsch Hoerdom
,
176
-
8
.
37
. Ibid.
29
-
31
.

1. Constantijn Huygens,
   Journalen
   , iii, ed. J. H. Hora Siccama (Utrecht,
   

   1876
   -
   88
   ),
   76
   :
   29
   Oct.
   1682
   .
   

2. Het Amsterdamsch Hoerdom
   ,
   174
   -
   5
   ; The ‘Lijst van Camernumphies’ (
   1675
   ) (List of Chamber-Nymphs) includes eighteen music houses; the church council handed over a list of eighteen in
   1748
   . Similar figures are given in other sources. Dr Nieuwenhuis carried out his own research in
   1816
   -
   17
   and counted some twenty music houses, estimating there were
   200
   women in them in total. Nieuwenhuis,
   Proeve eener geneeskundige plaatsbeschrijving der stad Amsterdam
   , i.
   201
   and ii.
   207
   .
   

3. Cornelis D. van Strien,
   British Travellers in Holland During the Stuart Period: Edward Brown and John Locke as Tourists in the United Provinces
   (Leiden,
   1993
   ),
   148
   -
   9
   ; idem
   Touring the Low Countries
   ,
   13
   -
   52
   .
   

4. On Penson see Cornelis D. van Strien,‘Thomas Penson: Precursor of the Sentimental Traveller’, in Zweder von Martels (ed.),
   Travel Fact and Travel Fiction: Studies on Fiction, LiteraryTradition, Scholarly Discovery and Observation in Travel Writing
   (Leiden,
   1994
   ).
   

5. Quotations from Nugent,
   The Grand Tour
   ,
   83
   and Bernard Mandeville,
   

   The Fable of the Bees, or, Private Vices Publick Benefits
   (London,
   1714
   ), ed.
   

   F. B. Kaye (Oxford,
   1924
   ),
   97
   (see App. I). For further remarks along the same lines see Böse,
   Had de mensch
   ,
   123
   ; Diderot,
   Over Holland
   ,
   77
   ; van Strien-Chardonneau, ‘
   Le voyage
   ’,
   76
   ; and Van Strien,
   British Travellers
   ,
   143
   and
   163
   -
   4
   n.
   48
   .
   

6. Mandeville,
   Fable of the Bees
   ,
   97
   (see App. I).
   

7. Het Amsterdamsch Hoerdom
   ,
   3
   of intro.
   

8. A
   R
   A Hof van Holland
   5495
   -
   26
   ,
   2
   Dec.
   1769
   .
   

9. Het Amsterdamsch Hoerdom
   ,
   195
   ; van Strien,
   British Travellers
   ,
   61
   n.
   60
   .
   

10. Het Amsterdamsch Hoerdom
    , intro. and
    64
    .
    

11. Mountague,
    The Delights of Holland
    ,
    49
    .
    

12. Jan Wagenaar,
    Amsterdam, in zyne opkomst, aanwas, geschiedenissen, voorregten, koophandel, gebouwen, kerkenstaat, schoolen, schuttereye, gilden en regeeringe
    ,
    13
    vols. (Amsterdam,
    1760
    -
    8
    ), x.
    153
    -
    61
    ; Lettie S. Multhauf, ‘The Light of
    

    Lamp-Lanterns: Street Lighting in
    17
    th-Century Amsterdam’,
    Technology and Culture
    ,
    26
    (
    1985
    ),
    236
    -
    52
    , at
    238
    and
    249
    -
    51
    .
    

13. G. Brugmans,
    Onder de loupe van het buitenland
    (Baarn,
    1929
    ),
    247
    and
    249
    ; J. N. Jacobsen Jensen,
    R
    eizigers te Amsterdam. Beschrijvende lijst van reizen in Nederland door vreemdelingen vóór
    1850
    (Amsterdam,
    1919
    ); suppl. (Amsterdam,
    1936
    ), p.
    53
    .
    

14. J. E. Heeres,‘Jörg Franz Müller’s reisindrukken’,
    De Navorscher
    ,
    52
    (
    1902
    ),
    

    187
    -
    205
    ,
    194
    .
    

15. Pieter Spierenburg,
    Judicial Violence in the Dutch
    R
    epublic
    (Amsterdam,
    

    1978
    ),
    38
    .
    

1. Julia Bientjes,
   Holland und der Holländer im Urteil deutscher
   R
   eisender,
   

   1400
   -
   1800
   (Groningen,
   1967
   ), p.
   176
   .
   

2. See e.g. the travel guide
   The Present State of Holland, or a Description of the United Provinces etc
   . (The Hague,
   1749
   ),
   376
   .
   

3. Het Amsterdamsch Hoerdom
   ,
   164
   .
   56
   .
   5061
   -
   345
   f.
   208
   vo,
   28
   Feb.
   1698
   .
   57
   .
   5061
   -
   346
   f.
   213
   ,
   3
   Sept.
   1698
   .
   58
   .
   5061
   -
   348
   f.
   16
   vo,
   4
   Aug.
   1699
   .
   

59
.
376
protocol
17
, p.
166
,
3
Nov.
1701
.

60
.
5061
-
404
f.
64
vo,
27
Mar.
1743
.

61
.
5061
-
386
f.
216
,
7
Oct.
1728
.

62
.
5061
-
380
f.
230
,
8
Dec.
1722
.

63
.
5061
-
381
f.
17
,
17
Feb.
1723
.

64
. This is based on my own less than complete investigation of the Confession Books for
1790
onwards. Sjoerd Faber,
Strafrechtspleging en criminaliteit te Amsterdam,
1680
–
1811
. De nieuwe menslievendheid
(Arnhem,
1983
), p.
78
; Jacob Bicker
R
aye,
Het dagboek van Jacob Bicker
R
aije
1732
–
1771
, ed.

F. Beijerinck and M. G. De Boer) (Amsterdam,
1935
); Hester Lunsingh

Scheurleer, ‘Diefstal, prostitutie en andere slechtigheden. Vrouwen in Amsterdamse Confessieboeken uit de achttiende eeuw’,
Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis
,
5
(
1984
),
11
-
36
, at
27
.

65
.
5061
-
379
f.
223
vo,
2
Sept.
1721
.

66
.
5061
-
381
f.
17
,
17
Feb.
1723
.

1. F. A. Pottle (ed.),
   Boswell in Holland
   1763
   -
   1764
   (Melbourne,
   1952
   ),
   254
   -
   5
   .
   

2. Nugent,
   The Grand Tour
   ,
   83
   .
   

3. Van Strien-Chardonneau, ‘
   Le voyage
   ’,
   77
   and
   299
   -
   300
   ; Desjobert, ‘Voyage aux Pays Bas’,
   19
   ; de Ligne,
   Fragments de l’histoire de ma vie
   , i.
   67
   -
   70
   .
   

4. Lotte C. van de Pol, ‘Van speelhuis naar bordeel? Veranderingen in de organisatie van de prostitutie in Amsterdam in de tweede helft van de
   18
   e eeuw’,
   Documentatieblad Werkgroep Achttiende Eeuw
   ,
   17
   (
   1985
   ),
   157
   -
   72
   .
   

71
.
5061
-
102
,
8
Apr.
1790
.